Orgaandonatie. Voor talrijke zieken bestaat de enige hoop op genezing en overleven uit het wachten op een orgaantransplantatie. Sommige patiënten wachten eveneens op een weefseltransplantatie. Men moet echter een waar tekort aan organen vaststellen en dat heeft voor gevolg dat lange wachtlijsten ontstaan.

Wet bij orgaandonatie

Volgens de Belgische wet van 13 juni 1986 betreffende het wegnemen en transplanteren van organen mogen de organen en de weefsels bestemd voor transplantatie worden weggenomen. Dit kan op het lichaam van elke Belg die in België woont of van een vreemdeling die sedert meer dan 6 maand zijn woonplaats in België heeft. Tenzij vaststaat dat er tegen het wegnemen een verzet werd uitgedrukt. Het betreft de regel van “schenking zonder verzet” (principe van vermoeden van toestemming). 

Elke persoon (of zijn familieleden van de 1ste graad) die zich niet tegen het schenken van organen heeft verzet is potenieel orgaandonor. Het verzet van de nabestaanden kan vanzelfsprekend de uitgedrukte wil van de schenker niet vervangen. Een formele toelating is niet meer noodzakelijk.

Donorkaart

Een potentiële donor mag een document of een donorkaart op zich dragen. Deze kaart heeft geen wettelijke waarde. Het vergemakkelijkt wel de dialoog tussen de familie van de donor die een dergelijk document op zich droeg en de arts. Het beste is nochtans dat de persoon zijn familie op de hoogte stelt van zijn positieve mening tegenover het afstaan van organen.

Officiële toelating

Iedereen die formeel het afstaan van organen wenst toe te laten wordt verzocht zich naar het gemeentehuis te melden (Dienst Bevolking). Daar kan men een (gratis) formulier invullen waardoor wordt vastgesteld dat hij na zijn overlijden afstand wenst te doen van zijn organen. De leden van de familie in de eerste graad en de echtgenoot/echtgenote kunnen zich tegen orgaandonatie niet verzetten. Deze wilsbeschikking kan op elk moment gewijzigd worden.

Wegname van organen

Wegname van organen kan op elke persoon worden uitgevoerd, welke ook de ouderdom van de persoon moge zijn, die in een staat is van hersendood. Met andere woorden die aan de gevolgen van een ernstige en onomkeerbare hersenschade overleden is. Dit dient vastgesteld door onafhankelijke geneesheren en geenszins deze van het transplantatieteam.
Wegnemen van organen en de hechting van het lichaam moeten worden uitgevoerd met eerbied voor het stoffelijke overschot. Met andere woorden met respect ten overstaan van de gevoelens van de familie.

Het kisten zal hierna zo spoedig mogelijk plaatshebben, zodat de familie in alle sereniteit de laatste eer aan hun dierbare overledene kan bewijzen. De begrafenis of crematie zal gebeuren naargelang de keuze van de overledene.

Identiteit en orgaandonatie

De identiteit van de donor en die van de recipiënt mogen niet worden medegedeeld.

Bezwaar tegen orgaandonatie

Een persoon die ouder is dan 18 jaar en in staat is om zijn wil te uiten mag zijn bezwaar uitdrukken. Wanneer een persoon jonger is dan 18 jaar en in staat is om zijn wil te uiten kan het bezwaar worden uitgedrukt. Ten eerste door deze persoon zelf of hetzij, zolang deze persoon in leven is, door nabije familieleden die met hem samenleven.

Geestelijke gezondheid

Ten tweede, wanneer iemand wegens geestesziekte niet in staat is om zijn wil te uiten kan het bezwaar worden uitgedrukt. Zolang de persoon in leven is, door zijn wettelijke vertegenwoordiger, door zijn voorlopige beheerder of, bij gebrek aan deze, door een naast familielid. Ten laatste, wanneer een persoon bezwaar heeft tegen het afstaan van zijn organen dient hij zich naar het gemeentehuis te melden (Dienst Bevolking). Daar kan hij een formulier invullen waardoor hij zich tegen om het even welke vorm van afnemen na zijn dood verzet.

Geen organen afnemen

De dokter mag dus geen orgaan afnemen wanneer een persoon op dergelijke wijze zijn bezwaar heeft uitgedrukt. Of wanneer de persoon op een andere wijze zijn bezwaar heeft uitgedrukt (en voor zover dit bezwaar aan de arts werd medegedeeld). Of nog wanneer een nabij familielid kennis van zijn eigen bezwaar aan de dokter heeft gegeven. Dit bezwaar kan echter geenszins tegen de expliciete wens van de donor op. Worden als nabije familieleden beschouwd, de verwanten in de eerste graad alsook de echtgenoot / echtgenote die met de persoon samenleeft.

Register voor orgaandonatie

De wensen (toestemming in of bezwaar tegen orgaandonatie) worden door de Dienst Bevolking naar een centrale databank in het Ministerie van Volksgezondheid overgemaakt (nationaal register). Dit register moet verplicht worden geraadpleegd wanneer het afnemen van organen of stoffen wordt voorzien.

Wegname van organen belet geenzins de begrafenis of crematie.

Voor meerdere inlichten contacteer ons V.B.C. 02/502.14.24